HAYAL VE HAYALCİLİK
HAYAL VE HAYALCİLİK Hayal ve hayalcilik, sözlüklerde verilen anlamlarla sınırlandırılabilir kavramlar değildir. Bu sözcüklerin anlamı, daha çok kullanıcılara göre genişler, çoğalır ve varsıllaşır. Bu nedenle bu sözcükler tek bir tanıma ya da birkaç tanıma sığmazlar. Toplumsal bilimlerde bu tür kavramlar betimsel (Tasvirsel) tanımlamalarla açıklanır. Örneğin aşk ve kültür gibi kavramlar da böyledir. Böyle kavramların her
ACININ DİLİ
ACININ DİLİ Gümüş Anam derdi ki “Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır”. Anam benim, yazılı okumayı yazmayı bilmezdi, harften rakamdan anlamazdı. Ama alfabesiz okurdu, Türkçe’yi bilirdi, gönül kırmaz, insan üzmezdi. Sertlik gösterenleri yermek için de yalnızca “Adama sormuşlar, adın ne demişler. Mülayim Efendi demiş. Soran da sert olsan kime ne edersin demiş” derdi. Hep yumuşak dilliliği,
DİL BAYRAMI 13 MAYIS-AŞIK PAŞA
DİL BAYRAMI 13 MAYIS-AŞIK PAŞA 13 Mayıs Türk Dil Bayramı’dır. Bu nedenle Türkiye Türkçesi ile yazılmış ilk edebi eser olarak bilinen Aşık Paşa’nın (d.1272-ö.1333) 12000 beyitten oluşan Garibname adlı kitabından bir şiir sunuyorum. Garibname Türkçe’nin küçümsendiği ve Farsça etkisinde kalınarak halkın konuştuğu dil olan Türkçe’ nin sarayda konuşulmadığı bir dönemde Arapça ve Farça’nın resmi dil
DİLSEL DAVRANIŞ
DİLSEL DAVRANIŞ Ben o zaman şu kadarını biliyordum : “Şecaat arzederken merd-i kıptî sirkatin söyler” Liseli yıllarımın toyluğu günlerinde bir tatilde köyümdeydim. Üç beş yaşlı köylümüz Dirgen Ali’nin dükkanının önünde oturmuş konuşuyorlardı. Ben oradan geçerken çağırdılar. Köyümüzün ilk ortaokula, ilk liseye giden öğrencisi idim. “Hoş geldin, anlat bakalım” gibi bir genel girişle ben de katıldım
AĞITÇILIĞIMIZ ESKİDİR BİZİM
AĞITÇILIĞIMIZ ESKİDİR BİZİM Atalarımız Ordos’un kuzeyini Çinlilere kaptırıp Büyük Çöl’ün kuzeyine çekildiğinde kayıplarımız için daha M.Ö. 119’da saptanabilen ilk ağıdımızı yakmışız : Yen-çi-şan dağını yitirdik Kadınlarımızın güzelliğini aldılar Si-lan-şan yaylasını yitirdik Hayvanlarımızı üretecek yei aldılar Hiç bir ağıt ölüyü diriltmez ama anlaşılan o ki daha çok ağıt yakacağız. Dayan dizlerim, dayan gözlerim. 01.07.2014 Osman Gökçe
BAZI KÜLTÜREL İSTATİSTİKLERİMİZ
BAZI KÜLTÜREL İSTATİSTİKLERİMİZ Sen seni bil sen seni Sen seni bilmez isen patlatırlar enseni. Liseli yıllarımda bu tekerlemeyi çok söylerdik birbirilerimize. Ben bu tekerlemeyi o günlerde de bu günlerdeki gibi çok anlamlı bulurdum, çok değerli bulurdum. Bana göre her birey, her toplum, her konuda önce kendini iyi bilmelidir. Bu temel düşünce ve anlayışla kendimizi yani
DERLEME KALIP SÖZLER
DERLEME KALIP SÖZLER Osman Gökçe bilim.ege@gmail.com Dilimizdeki kalıp sözler deyim, ünlü sözler, atasözleri, dualar, beddualar, küfürler, yeminler, tekerlemeler, yakıştırma sözler, bilmeceler ve benzer sözlerden oluşur. Kalıp sözler bir dilin bir ulusun söz yaratma gücünden doğar. Bunlar bir çok bakımdan ulusun aynalarıdırlar. Halkın düşüncelerini, yaşayışlarını, inanışlarını, zekalarını, hayallerinin enginliğini, duygularının incelik derecesini ve benzer özelliklerini yansıtırlar.
UNUTULMAYA YÜZ TUTAN SÖZCÜKLER DEYİMLER ATASÖZLERİ
Halkbilimle ilgili derlemeler konusunda Gaziantep Lisesi’nden öğretmenim olan Celile Göğüş’ün bir derlemesini aşağıda veriyorum: BİR KIZ BEBEK HOPLATILIRKEN Çenesi de kadın lokması Ağzıma sokasım geldi Dişleri inci olmuş Boynuma takasım geldi Gözleri berber aynası Silip bakasım geldi Alnı ramazan ayı Yüzüne bakasım geldi Saçları sırma teli Sırma basasım geldi Kolları kabak dolması Ağzıma sokasım geldi
ÇOPUR HABBA (CEMİLE KORAL) VE GÜNÜMÜZE IŞIK TUTAN BİR GÖRÜŞ
ÇOPUR HABBA (CEMİLE KORAL) VE GÜNÜMÜZE IŞIK TUTAN BİR GÖRÜŞ Daha önce başlıktaki öğretmenim için şunları yazmıştım : “Öğrencilerin Çopur Habba’sı yani Cemile Koral’ı anmadan geçemem. Ondan not almada hiç zorlanmadım. Tarih dersi kitabındaki tarih öğrenimi ve bilgileri açısından da pek bir şey anlamadım. Ayrıca DP İl Başkanının eşi olduğu söylenirdi. Bu nedenle de kendisine
ÇIBIKBELİ
ÇIBIKBELİ Bu çok bilinen ve çok sevilen bir türküdür. Sözleri şöyle : Çekemedim Akçakız’ın göçünü Sırma saçlar bırak dövsün döşünü Gülüver de görem mercan dişini Yol ver bana Çıbıkbeli geçeyim Yaylaların yeli soğuk esmez mi Sevdiğim de rüyalara girmez mi Girmese de gönül sana küsmez mi Yol ver bana Çıbıkbeli geçeyim. ( Yöre: Antalya Kaynak-