ANADOLU’DA TECİRLİ AŞİRETİ (1453-1650)

27 Kasım 2010 0 comments Article Ericek

Osman Gökçe

Bundan önce yazdığım “ANADOLU’DA KIRAÇ/KIRAÇLAR/KIRAÇLI/KIRAÇLU AŞİRETİ” başlıklı makalemde, Türk Tarih Kurumu’nun “Anadolu’da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650)” adlı 6 ciltlik dev bir eserinden söz etmiş ve bu eserdeki tarihi kayıtlardan yararlanarak köyümdeki (Ericek) Kıraçlar Aşireti konusun da bulabildiğim bilgileri aktarmıştım (1). Yine aynı makalede “Tecirlilerle ilgili kayıtları bir sonraki bölümde” vereceğimi de açıklamıştım. Şimdi bunu yapmaya çalışacağım.

Yapılan tarama Tecirli, Tecirli sözcüğünün çeşitlemeleri (Tecir, Tecirlü, Tacirlü vb), Ahsendere-Maraş sözcüklerinin geçtiği tüm kayıtlar çıkarılarak gerçekleştirilmiş ve toplam 90 adet kayıt bulunabilmiştir. Bu kayıtlar düzeltme, kısaltma vb biçimde hiç bir değişiklik yapılmadan aslına uygun olarak ve olduğu gibi çizelgeleştirilerek aşağıda verilmiştir (Çizelge 1 ve 2). Çizegedeki kayıtlar incelendiğinde şu bilgi ya da bulgulara ulaşılmaktadır :

1. Kayıtların 60 adedi, kayıt başlıklarının herhangi birinde Tecirli ya da Tecirli benzeri bir sözcüğü içeren türden kayıtlardır. Geriye kalan 30 adet kayıtta Tecirli ve Tecirli benzeri kavramlar yoktur. Bu sonuncular Maraş-Ahsendere kavramlarını içermektedir. Bu günkü Ericek’in de içinde bulunduğu Ahsendere, o günkü yönetsel yapıya göre Elbistan Kazası’nın 7 nahiyesinden birisidir. Diğer nahiyeler Sason, Sarsab, Aynü’l Arüs, Hurman, Nurhak ve Nergele adlarını taşımaktadır. Ahsendere Nahiyesi Berit Dağı, Ceyhan Nehri ve Göksun Çayı ile çevrili olan ve 23 köyü ile 33 mezrası bulunan alandır (2).

2. Her kayıt 10 başlıktan oluşmaktadır. Bunlar 1) Cemaat, 2) Taife, 3) Grup, 4) Boy, 5) Sembol, 6) Hane, 7) Mücerred, 8) Yurdu, 9) Sancak-Nahiye ve 10) Kaynak başlıklarıdır.

3) İlk 60 adet kayıtta Cemaat başlığı altında 22 adet Tecirlü, 1 adet Tecirlü ve Memşelü, 2 adet Çimelü, 2 adet Musa Hacılu, 3 adet Tecerlü, 1 adet Teciler, 2 adet Tecir Oğulları, 1 adet Tecirli Afşarı, 1 adet (Mazılu,Yortan,Tecirlü, Kara Sevindik, Ali Cemaati), 3 adet Okculu, 1 adet Şeyh Safa Oğulları ve Tacirlü, 2 adet Teceler, 3 adet Tecelü, 4 adet Tecerlü, 2 adet Tacirlü, 1 adet Dündarlı, 1 adet Firuzlu, 8 adet Garip Tüccarlu adları geçmektedir. Buna göre;
a) Bugün yalnızca Tecirli olarak bilinen cemaat adının o tarihlerde (1466-1630) değişik biçimlerde söylendiği ve yazıldığı anlaşılmaktadır. Ancak, bu değişik yazılımlı sözcüklerin tümünün bugünkü Tecirli sözcüğünün anlamdaşı olup olmadığını bilemiyorum. Yalnızca böyle olabileceğini düşünüyorum.
b) Bu kayıtlardan Tecirli Cemaati ile Memşelü, Çimelü, Musa Hacılu, Afşar, Mazılu,Yortan, Kara Sevindik, Ali Cemaati, Okculu, Şeyh Safa Oğulları, Dündarlı ve Firuzlu Cemaatleri arasında bir ilişki ve bağlantı bulunduğu da görülmektedir.

4) Taife olarak 23 adet Maraş Yörükleri, 6 adet Dulkadirli Türkmenleri, 6 adet Tecirlü, 2 adet Todura-yı Eradına, 2 adet Şam Bayadı, 2 adet Sekilü, 1 adet Esenlü-i Eradına Beğ, 1 adet Haymene ve 1 adet Esenlü Menteşelü adları geçmekte ve 16 kayıt için de bir Taife adı bildirilmemektedir. Buradan;
a) Tecirlilerin en çok Maraş Yörükleri ve Dulkadirli Türkmenleri Taifesi içinde bulunduğu görülmekte ve Tecirlü Taifesi adı altında ise 6 kayıt bulunmaktadır.
b) Bağlı bulunan Taife adları arasında Todura-yı Eradına, Şam Bayadı, Sekilü, Esenlü-i Eradına Beğ, Esenlü Menteşelü ve Haymene adları da geçmekte ve Tecirlilerin bu taifelerle de bağlantılı olduğu anlaşılmaktadır.

5) Çizelgelerde Grup başlığı altında 16 adet Tecirlü, 10 adet Tacirlü, 4 adet Avşar, 2 adet Akça Koyunlu, 2 adet Çimelü, 2 adet Anamaslu(Tecirli), 1 adet Anamaslu (Tacirlü), 1 adet Karamanlu, 1 adet Ecentü, 1 adet Küşne (Tacirlü), 1 adet Tecirlü (Tacirlü), 1 adet Dokuz ve 1 adet de Dokuz (Beşanlu) Tacirlü adları yer almaktadır. Grup hanesinde 17 adet de boşluk vardır. Yani Grup’un adı yazılmamıştır.

Bu verilerden, Tecirlilerin grupsal anlamda ve kendilerinin dışında Karamanlu, Çimelü, Akça Koyunlu, Ecentü, Küşne, Anamaslu, Avşar, Dokuz ve Dokuz (Beşanlu) grupları ile de ilişkili oldukları anlaşılmaktadır.

6) Tecirlilerin bağlantılı olduğu ya da mensup bulunduğu boy adları sunulan 60 adet kayıtta şöylece sıralanmaktadır : 20 adet kayıtta Karkın, 13 adet kayıtta Avşar, 9 adet kayıtta Yüregir, 6 adet kayıtta Bayad, 5 adet kayıtta Dodurga, 3 adet kayıtta Beğdili, 2 adet kayıtta Karaevli, ve 1 adet kayıtta da Eymür.

Cemaat, Taife, Grup ve Boy kavramlarının hangisinin diğerinin üst ya da alt kavramı olduğu tarihçilerce de tartışılmakta ve bilindiği kadarı ile bir ortak görüş de bulunmakmaktadır. Ancak bu verilerden Tecirli kavramının, boy altı bir kavram olduğu sonucuna varılabilir.

7) Kaydedilen toplulukların sembol işareti tümünde (T) olarak yazılmıştır. Yani bu toplulukların tümü Türkmen’dir.

8) Çizelgelerin Yurdu ve San-Nah başlıkları yani yerleşilen ya da yerleştirilen yurt, sancak ve nahiyelerin yazıldığı satırlar incelendiğinde şu bilgilere ulaşılmaktadır :
a) Yapılan 60 adet kaydın 23 adedi Maraş Sancağı içerisindedir. Bunu 21 kayıtla Bozok yani bugünkü Yozgat sancağı izlemektedir. Daha sonra 5 adet kayıtla Sivas, 3 adet kayıtla Kars-ı Maraş yani bugünkü Kadirli ve birer adet kayıtla Ankara, Aydın ve Kayseri sancakları gelmektedir.
b) Tarsus için 5, Elbistan için 5, Akdağ (Yozgat) için 5, Adıyaman için 1, Behisni (Besni) için de 1 kayıt bulunmaktadır.
c) Bunlardan başka, yerleşilen ya da yerleştirilen yer adlarından bazıları da şunlardır : Mağara, Kara Hayıt, Kızıl Bük, Sakız Viran, Nergele, Karkın, Çandır, Göynük, Çatal Pınar, Nurhak, Karaca Viran, Güvercinlik, Ahsendere, Sakız Viranı, Hurman, Kanlı Alanı, Kilisecik.

9) Kayıtların yapıldığı yıllar Çizelge 3’de özetlenmiştir :

Çizelge 3. Kayıtların Yıllara Göre Dağılımı

Kayıt Yılı	1466	1483	1519	1522	1523	1525	1529	1532	1542
Kayıt Sayısı	1	1	1	1	1	1	5	6	7

Çizelge 3’ün Devamı

Kayıt

Yılı

1558

1563

1572

1575

1583

1630

Kanuni Devri

Tarihsiz

Kayıt

Sayısı

Buna göre,
a) ilk kayıt 1466, son kayıt 1630 tarihini taşımakta ve en çok kayıt da 1563 yılında yapılmış bulunmaktadır. Buradan da anlaşılmaktadır ki Tecirli adı 1466 yılında da vardı. Yani Çukurova’daki tüccar soygunculuğu döneminden önce de vardı. Dolayısıyla Tecirli adının çıkışını tüccar soygunculuğuna dayandıran yakıştırma yorumların yerine tarihi belgelere dayalı olarak daha ciddi araştırmalara gereksinim olduğu düşünülmekteedir.
b) Kayıtların %70’i Kanuni Devri’nde yani 1520-1566 yılları arasında yapılmış bulunmaktadır.

10) Tecirli kavramı olmaksızın yapılmış olan Maraş-Ahsendere kayıtları Çizelge 3’te verilmiştir. Buna göre;
a) Ahsendere nahiyesine kayıtlı cemaat adları şunlardır : Adem Fakihlu ve Dursunlu, Ali Fakihlü, Alişar Evladı, Bektaşlu ( Yurdu Karadut), Bostanlu, Bölcüklü, Davud Hacılu, Demren, Elbistanlu, Fakılu, Fakihler, Gözeci, Hacı Damoğulları, Hasanlu, İmanlu, Kazancılar, Kürtün, Musunlu, Orsuzlu, Sazaklu, Seydiler, Yortan.
b) Bunların Taife olarak tümü için Dulkadirli Türkmenleri, Maraş Yörükleri ve Elbistan Yörükleri diye yazılmıştır.
c) Grup adları Gözeciyan, Dokuz, Anamaslu ve Avcı olarak kaydedilmiştir.
d) Boy adları Bayındır, Çavundur, Varsak, Kınık, Salur, Eymür, Yüregir, Avşar, İğdir, Kayı, ve Yıva’dır.
e) Yurdu başlığı altında Fatımaoğlum, Titri, Gökçe Viran, Çöb Ölçen, Şıvgın, Karadut, Hacılar, Kayapınar, Sorkun Çukuru, Güvercinlik, Yalak Burnu, Oyum Koz, Tetri, Çotuk Dere, Tombak, Kurd İni, Kızıl Kandil, Anbarcık, Kantarcık, Kara İshak, Çürük, kargılık, Karga Bükü, Kara Hayıt ve Tuluca adları bulunmaktadır.
f) Bu kayıtların 7 adedi 1532 yılında ve 15 adedi de 1563 yılında yapılmıştır. Geri kalan kayıtların tarihi olarak Kanuni Devri demekle yetinilmiştir.

11) Bu makalede amacım, belki kolayca ulaşması mümkün olamayan bir bilgiyi ilgilenenlerin ve kullanabileceklerin ulaşabilecekleri ve yararlanabilecekleri bir konuma ve bir ortama taşımaktı. O nedenle, bilgiler sunulurlen yorum yapmamaya özen gösterdim. Bunları yorumlamayı ilgilenenlere bırakmayı yeğledim. Ancak, okuyucuların da hoşgörüsüne sığınarak, yalnızca kısa bir iki not düşmek istiyorum :
a) Tecirli adı daha 1466 yılında bile kayda geçtiğine göre, bu adın bundan sonraki yıllara ait olan Çukurova’daki eşkiyalık olaylarına dayandırılmasını yerinde bulmuyorum ve bu tür yakıştırma yorumlamalar yerine bilimsel belgelere dayalı araştmalar yapılması gerektiğini düşünüyorum.
b) Arapça “Hüsn” güzellik ve “Hüsna” güzel anlamına gelen bir sözcüktür. Benim köyümde “Hüsna” sözcüğü “Hüsne” biçimine dönüştürülerek bayanlara ad olarak kullanılmaktaydı. Bu dönüştürme kanımca dilbilimcilerimizi bile geride bırakan ve toplumumuzun özbenliğine güveninden kaynaklanan ileri bir dilbilimcilik ve şimdilerde de çok horlanan doğru bir ulusalcılıktır. Arapça hüsna’yı Türkçe hüsne’ye çevirmek kutlanası bir davranıştır. Ericekli bunun daha ilerisini de yapmıştır. Sanki, (Arapça güzel anlamına gelen hüsna bir kadın adı oluyor da bu anlamdaki Türkçe güzel sözcüğü neden bir kadın adı olmasın) diye düşünmüş gibi köylülerim kızlarına Güzel adı da veriyorlardı. Uyduruk ve taklitçi Arapçacılara ne anlamlı bir yanıt değil mi?
Ahsen sözcüğü de hüsn sözcüğünden türetilmiş Arapça bir sözcük olup daha güzel anlamına gelmektedir. Elbistan’nın o tarihlerdeki bir nahiyesi olan Ahsendere adının kaynağı budur. Yukarıda da açıklandığı gibi Ahsendere içinde yalnızca Esendere değil pek çok dere bulunan, Göksun Çayı bulunan bir bölgenin adıdır. Merkezinin neresi olduğuna dair bir kayıt da bulamadım. Böyle bir durumda Kıraçlarlısı ya da Tecirlisi ile özbeöz Türkmen soyu olan ve kendisini böylece tanımlayan Ericeklilerin arı bir Türkçe ile adına Esendere dedikleri cansuyumuza Arapça Ahsendere demek gibi geriye özentili bir davranışı yadırgıyorum ve bundan üzüntü duyuyorum.
c) Bu makalede konu edinilen 1453-1650 yılları arasındaki kayıtlarda Ericek adı hiç geçmemektedir. Buna göre, kesin bir bilgi olarak değil ama yalnızca bir tahmin olarak Ericek’in kuruluşunun 1650’den daha sonraki yıllarda gerçekleşmiş olabileceği söylenebilir.

Çizelge 1. Anadolu’da Tecirli Aşireti (1453-1650)

Sıra No	1	2	3	4
Cemaat	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü
Taife	Maraş Yörükleri	–	–	–
Grup	Karamanlu	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü
Boy	Yüreğir	Karkın	Karkın	Karkın
S	T	T	T	T
H	3	68	62	6
M	4	85	35	0
Yurdu	Kars-ı Maraş Mağara (Yaylak	Pınarbaşı K. Çatalpınar m.	İn k.	Behisni Maklemun
San-Nah	Kars-ı Maraş (Kadirli)	Bozok (Yozgat)Akdağ Kaz. Emlak Nah.	Bozok(Yozgat)Akdağ Kaz.Emlak Nah.	Maraş S
Kaynak	TKA,TD,NR 168, S.376, Sene 1563-64	BOA,TD,nr.315, s.448-49,sene 1558-59	BOA,TD,nr.453-54,sene 1558-59	BOA,Td,nr.402,s.276, sene 1532

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	5	6	7	8
Cemaat	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü ve Memşelü
Taife	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	–
Grup	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü
Boy	Karkın	Karkın	Karkın	Karkın
S	T	T	T	T
H	6	5	7	39
M	0	0	0	20
Yurdu	Behisni Torbalu	Kelem k.	–	Karkın k. Zir-i Cisr-i Memşelü (Mera)
San-Nah	Maraş S	Maraş S	Maraş S	Bozok (Yozgat) Akdağ Kaz.Çubuk Nah.
Kayank	Boa,TD,nr.402,s. 276,sene 1532	BOA;TD;nr.402, s.276, sene 1532	BOA,TD,nr.402, s.276, sene 1532	BOA;TD;nr.315, s.565-66,sene 1558-59

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	9	10	11	12
Cemaat	Çimelü	Musa Hacılu	Musa hacılu	Çimelü
Taife	Dulkadirli Türkmenleri	Dulkadirli Türkmenleri	Dulkadirli Türkmenleri	Dulkadirli Türkmenleri
Grup	Çimelü	Akça Koyunlu	Akça Koyunlu	Çimelü
Boy	Beğdili	Karaevli	Karaevli	Beğdili
S	T	T	T	T
H	9	21	32	44
M	0	0	21	25
Yurdu	Tacirlü Hızır Mahallesi	Tacirlü m.	Tacirlü Mah.	Tacirlü Mah.
San-Nah.	Sivas (Yeni il) Kaz.	Sivas(Yeni il) Kaz.	Sivas(Yeni il) Kaz.	Sivas (Yeni il) Kaz.
Kaynak	BOA;TD;nr.14679, s.90-91,sene1630-31	BOA;TD;nr.14579,s. 90-91,sene 1630-31	BOA;TD;nr.604,s.105,sene 1583-84	BOA;TD, nr.604, s.138, sene1583-84

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	13	14	15	16
Cemaat	Tecerlü	Tecerlü	Tecerlü	Teciler
Taife	–	Sekilü kabilesi	–	–
Grup	–	–	–	–
Boy	Bayad	Bayad	Bayad	–
S	T	T	T	T
H	89	72	4	13
M	94	24	0	1
Yurdu	İn Kışla K.	Boyalı Viran K. Alın Pınarı m.	Sakal Dutan m.	–
San-Nah.	Bozok S(Yozgat) Emlak nah.	Bozok (YOZGAT)Bozok Kaz.Karadere Nah.	Kayseri S	Aydın S. Badenya Nah.
Kaynak	BOA, A.DFE,nr. 224, s.37, sene Ağustos 1575	BOA,TD,nr. 315,s. 70,sene 1558-59	BOA,TD,nr.33, s. 131,sene 1483-84 MADnr.20,s. 7b	BOA,MAD, nr. 232, 104,sene 1466

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	17	18	19	20
Cemaat	Tecir Oğulları	Tecir Oğulları	Tecir Oğulları	Tecirlü
Taife	Maraş Yötükleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	–
Grup	–	–	–	Tecirlü
Boy	Yüregir	Yüregir	Yüregir	Karkın
S	T	T	T	T
H	25	21	12	31
M	10	0	0	18
Yurdu	–	–	Kars-ı Maraş nefsi	Kuzca Kışlak
San-Nah	Maraş S Kara Hayıt Nah	Mara S Kara hayıt Nah	Kars-ı Maraş S (Adana Kadirli)	Bozok S (Yozgat) Akdağ Kaz.Çubuk Nah
Kaynak	NTKA,TD,nr.101,s. 97b,98a,sene 1563-64	TKA,Td,nr.101,s. 98a,sene 1563-64	TKA,TD,nr.168,s. 161a, sene1563-64	BOA,TD,nr.315,s.580-581,sene 1558

Çizlge 1’in Devamı

Sıra No	21	22	23	24
Cemaat	Tecirli Afşarı (Avşar)	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü
Taife	–	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü
Grup	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü
Boy	Avşar	Karkın	Karkın	Karkın
S	T	T	T	T
H	158	27	24	34
M	0	3	13	4
Yurdu	–	Pınarbaşı m.	Kuzca Kışla m.	Çandır m. (Yassı Kışla)
San-Nah	Sivas (Yeni il) Kaz.	Bozok S (Yozgat)	Bozok S (Yozgat)	Bozok S (Yozgat)
Kaynak	EV,HMH,nr.394, s.2b,	BOA,TD,nr. 155,s.221,sene 1529-30	BOA,Td,nr.155, s.222,sene1529-30	BOA,TD,nr.155,s. 222, sene1529-30

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	25	26	27	28
Cemaat	Mazılu, Yortan,Tecirlü,Kara Sevindik,Ali	Okculu	Okculu	Okculu
Taife	Haymene	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri
Grup	Tacirlü	Tacirlü	Tacirlü	Tacirlü
Boy	Avşar	Avşar	Avşar	Avşar
S	T	T	T	T
H	76	32	1	6
M	41	21	1	8
Yurdu	–	Dağlu Ağacı K.	Kızıl Bük K.	Yağdın-ı Kebir K. Kışlak
San-Nah	Ankar S. Ankara kaz.	Maraş	Maraş	Maraş
Kaynak	BOA,TD,nr. 117, s.630-632, sene 1522-23	TKA,TD,nr.116, vr.219b-220a, sene 1563-64	TKA,TD,nr.116, vr.220a,sene 1563-64	TKA,Td,nr.116, vr.220a,sene1563-64

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	29	30	31	32
Cemaat	Şeyh Safa Oğlanları, Tacirlü	Teceler	Teceler ve melikşahlu	Tecelü
Taife	Dulkadirli Türkmenleri	Esenlü Menteşelü	–	Todura-yı Eradna
Grup	Tacirlü	–	Ecentü	–
Boy	Yüregir	Dodurga	Dodurga	Dodurga
S	T	T	T	T
H	0	37	72	19
M	0	9	29	14
Yurdu	Zilli Han m.-Cekirlik	Sakız viranı m.	Sakız viran m.	–
San-Nah	Maraş Elbistan Nergele nah	Tarsus s. Merkez	Tarsus S. Tarsus Nah.	Tarsus S. Merkez
Kaynak	BOA,TD,nr.419,s.171, Kanuni Devri	BOA,TD,nr.229,s.193-194,sene6 Nisan 1543	TKA,TD,nr.134,s.69b-70a,sene1572-73	BOA,TD,nr.450,s.518,sene1523-24

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	33	34	35	36
Cemaat	Tecelü	Tecelü	Tecerlü	Tecerlü
Taife	Esenlü-i Eradna Beğ	Todurga-yı Eradna	Şam Bayadı	Şam Bayadı
Grup	–	–	–	–
Boy	Dodurga	Dodurga	Bayad	Bayad
S	T	T	T	T
H	11	12	4	17
M	4	8	0	1
Yurdu	Masilas m.	Balık viranı m.	Müsalim m.	Kantariz m.
San-Nah	Tarsus S. Merkez	Tarsus S. Merkez	Bozok S (Yozgat) Gedük Nah.	Bozok S (Yozgat) Gedük Nah.
Kaynak	BOA,TD,nr.69,s. 388, sene 1519	BOA,TD,nr.969, s.463,sene 1525-26	BOA;TD,nr. 218,s. 32, sene 1542-43	BOA,TD,nr.218,,s. 32,sene 1542-43

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	37	38	39	40
Cemaat	Tecerlü	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü
Taife	Sekilü	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü
Grup	–	Tecirlü	Tecirlü (Tacirlü)	Küşne (Tacirlü)
Boy	Bayad	Karkın	Karkın	Karkın
S	T	T	T	T
H	65	19	22	57
M	46	6	1	10
Yurdu	Boyalı viran k.	Orta Kışla m.	Karkın m.	–
San-Nah	Bozok (Yozgat) S Karadere Nah	Bozok S. (Yozgat)	Bozok S. (Yozgat)	Bozok S. (Yozgat)
Kaynak	BOA,DFE,sene Ağustos1575,nr.224,	BOA,TD,nr. 155,s. 223,sene 1529-30	BOA,TD,nr. 155,s. 224, sene 1529-30	BOA,TD,nr.448,s.15

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	41	42	43	44
Cemaat	Tecirlü	Tecirlü	Tacirlü	Tacirlü
Taife	–	–		–
Grup	Tacirlü	Tacirlü	Tacirlü	Tacirlü
Boy	Karkın	Karkın	Karkın	Karkın
S	T	T	T	T
H	14	25	23	24
M	0	0	1	1
Yurdu	Orta Kışla m.	Kuzca Kışla m.	Çandır m.	Karkın m.
San-Nah.	Bozok S (Yozgat) Çubuk Nah.	Bozok S (Yozgat) Çubuk Nah.	Bozok S. (Yozgat)	Bozok S. (Yozgat)
Kaynak	BOA,TD,nr. 218,s. 45,sene 1542-43	BOA,TD,nr. 218, s. 46,sene 1542-43	BOA,TD,nr.218,s. 46,sene 1542-43	BOA,TD,nr. 218, s. 246, s.46, sene 1542-43

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	45	46	47	48
Cemaat	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü	Tecirlü
Taife	–	–	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri
Grup	Tacirlü	Tacirlü	Anamaslu (Tacirlü)	–
Boy	Karkın	Karkın	Yüregir	Yüregir
S	T	T	T	T
H	30	56	23	0
M	2	65	31	0
Yurdu	Pınarbaşı m.	Pınarbaşı m.	–	Kaldırım K (Ziraat yeri)
San-Nah	Bozok S. (Yozgat) Akdağ Nah	Bozok S. (Yozgat) Emlak Nah	Maraş S.	Maraş S. Göynük Nah
Kaynak	BOA,TD,nr. 218, s. 55,sene 1542-43	BOA,TD,DFE,nr. 224,s. 37, Ağustos 1575	TKA,TD,nr. 116,vr.89b-90a,sene 1563-64	TKA,TD,nr. 101, s. 154a,sene 1563-64

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	49	50	51	52
Cemaat	Tecirlü	Tecirlü	Dündarlı	Firuzlu
Taife	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri
Grup	–	–	Tecirlü	Tecirlü
Boy	Yüregir	Yüregir	Eymür	Beğdili
S	T	T	T	T
H	0	10	0	19
M	0	1	0	6
Yurdu	Çatal Pınar m. (Ziraat yeri)	İstefne m. Kışlak	Cebel-i Nurhak’ta yaylakSırıklu Korusu’da yaylak	–
San-Nah	Maraş S. Elbistan Hurman	Kars_ı Maraş S (Kadirli)	Maraş S. Elbistan Kaz.Nurhak Nah.	Maraş S. Hısn-ı Mansur Kaz. (Adıyaman)
Kaynak	NTKA,TD,nr. 108,vr. 427b,sene 1563-64	TKA,TD,nr. 168,s. 11a,sene 1563-64	Boa,TD,nr. 419,s. 162, Kanuni Devri	BOA,TD,nr.419,s. 468, Kanuni Devri

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	53	54	55	56
Cemaat	Garip Tüccarlu	Garip Tüccarlu	Garip Tüccarlu	Garip Tüccarlu
Taife	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri
Grup	–	–	Dokuz	Dokuz
Boy	Avşar	Avşar	Avşar	Avşar
S	T	T	T	T
H	0	0	0	69
M	0	0	0	11
Yurdu	Kanlı Alanı m.	Dikce m. Ziraat yeri	Karaca viran m.	Güvercinlik kışlak, Nurhak yaylak
San-Nah	Maraş S. Elbistan Kaz. Ahsendere nah.	Maraş Güvercinlik Kaz.Güvercinlik Nah	Maraş Elbistan Ahsendere Nah.	Maraş
Kaynak	BOA,TD,nr. 419,s. 64, Kanuni Devri	TKA,TD,nr. 101,s. 208a,sene 1563-64	BOA,TD,nr.419, s. 62, kanuni Devri	BOA,TD,nr. 402, s. 226-227, sene 1532

Çizelge 1’in Devamı

Sıra No	57	58	59	60
Cemaat	Garib Tüccarlu	Garip Tecirlü	Garip Tecirlü	Garip Tecirlü
Taife	Maraş Yörükleri	Dulkadirli Türkmenleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri
Grup	Dokuz	Dokuz (Beşanlu) Tacirlü	Anamaslu(Tecirlü)	Anamaslu (Tecirlü)
Boy	Avşar	Avşar	Avşar	Avşar
S	T	T	T	T
H	49	68	42	141
M	7	11	27	20
Yurdu	Sabıka yazılmamıştır	Çekticek (Güvercinlik’te)	–	Kilisecik,Maraş Güvercinlik, Kışlak Konducak
San-Nah	Maraş	Maraş	Maraş	Maraş
Kaynak	BOA,TD,nr. 402,s. 226-227,sene 1532	BOA,Td,nr.402, s. 226-227, sene 1532	TKA,TD,nr. 116, vr 94b-95a,sene 1563	TKA,TD,nr. 116vr.95b-96b,sene 1563-64

Çizelge 2. Tecirli Dışındaki Ahsendere Nahiyesi Türkmenleri (1453-1650)

Sıa No	61	62	63	64
Cemaat	Adem Fakihlü ve Dursunlu	Ali Fakihlü	Ali Fakihlü	Alişar Evladı
Taife	–	Dulkadirli Türkmenleri	Dulkadirli Türkmenleri	–
Grup	Gözeciyan	–	–	–
Boy	Bayındır	Çavundur	Çavundur	Varsak
S	T	T	T	T
H	0	0	0	12
M	0	0	0	2
Yurdu	Fatımaoğlum	Titri m.	Söğün Öyüğü Kilise Pınarı m. Gökçe viran	Çöb Ölçen k
San-Nah	Maraş Elbistan Ahsendere Nah	Maraş Elbistan Ahsendere nah	Maraş Elbistan Ahsendere nah	Maraş Elbistan Ahsendere nah
Kaynak	Boa,TD,nr. 419,s. 66,Kanuni devri	TKA,TD,nr. 108 vr. 35a,sene 1563-64	TKA,TD,nr. 108,vr.325a,sene 1563-64	TKA,TD,nr. 108,vr.323b,sene 1563-64

Çizelge 2’nin Devamı

Sıra No	65	66	67	68
Cemaat	Bektaşlu	Bostanlu	Bölcüklü	Davud Hacılu
Taife	Maraş Yörükleri	Dulkadirli	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri
Grup	Gözeciyan	–	–	–
Boy	Kınık	Salur	Eymür	Yüregir
S	T	T	T	T
H	0	0	0	0
M	0	0	0	0
Yurdu	Şıvgın m. (Ziraat yeri) nezd-i Karadut m.	Hacılar m. (Ziraat yeri)	Kayapınar m. ekinlik	Sorkun Çukuru m.(ziraat yeri yaylak)
San-Nah	Maraş Elbistan Ahsendere Nah.	Maraş Elbistan Ahsendere Nah.	Maraş S Ahsendere	Maraş Elbistan Ahsendere Nah
Kaynak	TKA,Td,nr. 108,vr334a,sene 1563-64	TKA,TD,nr. 108,vr. 332a, sene 1563-64	BOA,TD,nr. 40,s. 1121, sene 1532	Tka,TD,nr. 108,vr. 324b,sene1563-64

Çizelge 2’nin Devamı

Sıra No	69	70	71	72
Cemaat	Davud Hacılu	Demren (Mezbure)	Elbistanlu	Fakılu
Taife	Maraş Yörükleri	Dulkadirli Türkmenleri	Maraş Yörükleri	Dulkadirli Türkmenleri
Grup	Dokuz	–	–	Gözeciyan Yörükleri
Boy	Yüregir	Eymür	Eymür	Avşar
S	T	T	T	T
H	0	0	3	23
M	0	0	6	1
Yurdu	Sorkun Çukuru m.	Güvercinlik nevahisinde kışlak,Elbistan Ahsendere yaylak	Yalak Burnu m. (t-i Karsuluk) kışlak,Ahsendere yaylak	Güvercinlik Ahsendere
San-Nah	Maraş Elbistan Ahsendere Nah.	Maraş S	Maraş S.	Maraş S.
Kaynak	BOA,TD,nr. 419,s. 62, Kanuni devri	BOA,TD,nr.402,s.523,sene 1532	TKA,TD,nr. 116, vr. 275a, sene 1563-64	BOA,Td,nr. 402, s. 333, sene 1532

Çizelge 2’nin Devamı

Sıra No	73	74	75	76
Cemaat	Fakihler	Fakihler	Fakihlu	Fakihler
Taife	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	Elbistan Yörükleri
Grup	–	–	–	–
Boy	Bayındır	Bayındır	Bayındır	Bayındır
S	T	T	T	T
H	40	0	24	59
M	8	0	2	56
Yurdu	Oyum Koz K.	Tetri m.	Güvercinlik kışlak, Ahsendere Kara Oyun Kırı yaylak	Güvercinlik (Kış) Oyum Koz (tir-i Ahsendere)
San-Nah.	Maraş Elbistan Ahsendere	Maraş Elbistan Ahsendere	Maraş Elbistan	Maraş Elbistan Ahsendere
Kaynak	BOA,TD,nr. 419,s. 63, sene Kanuni devri	BOA,TD,nr.419,s.64,sene Kanuni devri	BOA,TD,nr. 402, s. 333,sene 1532	TKA,TD,nr. 108,s. 335b-336a,sene1563-64

Çizelge 2’nin Devamı

Sıra No	77	78	79	80
Cemaat	Gözeci	Hacı Damoğulları	Hasanlu	İmanlu
Taife	–	Elbistan Yörükleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri
Grup	–	–	–	–
Boy	İğdir	Bayındır	Varsak	Avşar
S	T	T	T	T
H	0	7	0	0
M	0	4	0	0
Yurdu	Çotuk Dere m.	Tombak K. yaylak, sahilde kışlak	Kurd İni K. (Ziraat yeri) Fatma Oğlu m.	Kızıl kandil k.tavşan Alanı k.Dere Ağzı k.(ziraat yeri)
San-Nah.	Maraş Elbistan Ahsendere Nah.	Maraş Elbistan Ahsendere Nah.	Maraş Elbistan Ahsendere	Maraş Elbistan Ahsendere
Kaynak	BOA,TD,nr. 419,s. 65, Kanuni devri	TKA,TD,nr. 108,vr.335a,sene1563-64	TKA,TD,nr.108,vr. 324, sene1563-64	TKA,TD,nr. 108,vr.333, sene 1563-64

Çizelge 2’nin Devamı

Sıra No	81	82	83	84
Cemaat	Kazancılar	Kürtün	Kürtünlü	….(mezbure)
Taife	Maraş Yörükleri	Elbistan Yörükleri	Elbistan Yörükleri	Maraş Yörükleri
Grup	Anamaslu	–	–	Avcı
Boy	Bayındır	Bayındır	Bayındır	Kayı
S	T	T	T	T
H	2	0	0	65
M	4	0	0	15
Yurdu	Anbarcık k.	Kantarcık m. (ziraat yeri)	Kara İshak m.	Maraş(Çürük) kışlak, Ahsendere yaylak
San-Nah.	Maraş Elbistan Ahsendere	Maraş Elbistan Ahsendere	Maraş Elbistan Ahsendere	Maraş S.
Kaynak	TKA,TD,nr. 108, vr.324a,sene 1563-64	TKA,TD,nr. 108, vr. 325b,sene 1563-64	BOA,Td,nr. 419, s. 64, Kanuni devri	BOA,TD,nr. 402,s. 729-730, sene 1532

Çizelge 2’nin Devamı

Sıra No	85	86	87	88
Cemaat	Musunlu	Orsuzlu	Sazaklu ve Balluca	Seydiler ve Ali Hacılu
Taife	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri	–
Grup	–	Dokuz	–	–
Boy	Varsak	Avşar	Yıva	Yıva
S	T	T	T	T
H	0	23	0	0
M	0	4	0	0
Yurdu	Kurd İni n. Diğer Kurt enüği	Kargılık, Kara Kilisesi kışlak, mAhsendere yaylak	Karadut (ziraat yeri)m.(nezd-i şıvgın)	…?(ziraat yeri yaylak)
San-Nah.	Maraş Elbistan Ahsendere	Maraş S.	Maraş Elbistan Ahsendere	Maraş Elbistan Ahsendere
Kaynak	BOA,TD,nr. 419, s.66, seneKanuni devri	BOA,Td,nr. 402, s. 203, sene 1532	TKA,TD, nr. 108,vr.334a,sene 1563-64	TKA,TD,nr. 108,vr. 334a, sene 1563-64

Çizelge 2’nin Devamı

Sıra No	89	90
Cemaat	Yortan	Yortan
Taife	Maraş Yörükleri	Maraş Yörükleri
Grup	–	–
Bot	Avşar	Avşar
S	T	T
H	0	4
M	0	0
Yurdu	Karga Bükü m. Ahsendere	Kara Hayıt (nefs) kışlak Ahsendere Tuluca yaylak
San-Nah.	Maraş S.	Maraş S.
Kaynak	BOA,TD,nr. 419,s. 68, sene kanuni devri	BOA,TD,nr.116, vr. 270b, sene 1563-64+

Açıklama
1. GÖKÇE, O. Anadolu’da Kıraç/Kıraçlar/Kıraçlı/Kıraçlu Aşireti, www.osmangokce.net
2. GÜLLÜ, A. Osmanlı Döneminmde Elbistan Bölgesinin İdari Yapılanması-1, Bizim Elbistan gazetesi 26 Temmuz 2010, Elbistan

ANADOLU’DA TECİRLİ AŞİRETİ (1453-1650)

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Son Yazılar

Kategoriler